Krystyna Krahelska

(1914 — 1944)

Niezwykłą kobietą-rycerzem jest Krystyna Krahelska ps. Danuta – pomnikowa Warszawska Syrena.
Urodziła się 24 marca 1914 r. w Mazurkach pod Baranowiczami, była córką Jana, inżyniera melioranta, oficera wojewody poleskiego, i Janiny z domu Bury, biologa, pracownika naukowego UJ, po wojnie Akademii Medycznej w Gdańsku. Krystyna ukończyła gimnazjum koedukacyjne w Brześciu. Studiowała historię, geografię i etnografię na Uniwersytecie Warszawskim. Występowała w Polskim Radiu jako wykonawczyni pieśni regionalnych. W latach 1936–1937 pozowała Ludwice Nitschowej do pomnika Syreny, ustawionego w 1939 r. na Nabrzeżu Kościuszkowskim. W czasie okupacji była łączniczką i sanitariuszką ZWZ-AK. Została ciężko ranna w pierwszej godzinie Powstania Warszawskiego podczas udzielania pomocy trzeciemu koledze. Zmarła 2 sierpnia 1944 roku. Wiersze pisała od 1928 roku. Jest m.in. autorką pieśni Hej chłopcy, bagnet na broń. W przeddzień wybuchu Powstania na cokole pomnika Warszawskiej Syreny pojawiły się pierwsze słowa tej pieśni – wezwanie do walki. Ów pomnik, mimo ciągłego ostrzału, trwał niewzruszenie i przetrwał wśród ruin miasta. Przetrwały także wiersze, pieśni i pamięć o ich autorce, która niosła w sobie najlepsze cechy rycerskie: delikatność uczuć i hart ducha. Jako druhna stała się po wojnie wzorem do naśladowania – znakiem tego są szkoły i drużyny harcerskie jej imienia; trwa jako symbol miasta, jako poetka żyje w wierszach, w pieśni i w słowach modlitwy:

Matko Boska Ostrobramska, Panienko Najsłodsza!
Przyszło nam znosić uderzenia w twarz dłonią wroga, dłonią obcą
W bezbronne piersi brać kule i nagich bagnetów ostrza
Spełń jedną, jedyną naszą wspólną, najgłębszą modlitwę:
Daj nam wytrwać!
Módl się o wiarę dla nas…

Pierwszy wybór wierszy i piosenek Krystyny Krahelskiej ukazał się w Londynie w 1964 roku, bardziej kompletny – w roku 1978, pełen zbiór w roku 2019.